به عنوان توسعه دهنده نرم افزار، توانایی توسعه نرم افزار و سرویس برای محدوده گسترده ای از پلتفرم ها یک مهارت ضروری است. اما برای تحقق این موضوع نمی توان انتظار داشت که همه از یک پلتفرم یا یک زبان برنامه نویسی استفاده کنند یا اینکه همه پلتفرم ها و زبان ها را پوشش داد، این یک کار نشدنی است. اگر تنها یک استاندارد وجود داشت که به ما اجازه می داد تا کدهای نرم افزارمان را یکبار بنویسیم و دیگران با نرم افزارهای خودشان به آسانی از طریق شبکه با آن ارتباط برقرار می کردند چقدر عالی می شد. خب خوشبختانه وجود دارد و نامش هم SOAP است.
در ادامه مطلب همراه من باشید.
SOAP مخفف کلمات Simple Object Access Protocol است که از ورژن 1.2 به بعد این پروتکل به اختصار SOAP نامیده می شود. SOAP به شما اجاز می دهد تا نرم افزار های سازگار ایجاد کنید و دیگران از مزایای نرم افزار شما روی شبکه بهره مند شوند. SOAP قوانینی را برای ارسال و دریافت RPC (مخفف کلمات Remote Procedure Call) مانند: ساختار درخواست و پاسخ را تعریف می کند بنابراین SOAP محدود به نوعی سیستم عامل مشخص یا زبان برنامه نویسی مشخصی نیست، آنچه که مهم است این است که هر کسی می تواند پیام های SOAP را در زبان مورد استفاده خودش تدوین یا تجزیه کند.
در اولین قدم در ارتباط با خصوصیات SOAP بحث خواهیم کرد و اینکه در پیام های SOAP چه مواردی دخیل است. و نشان می دهیم که چطور می توان یک سرور و کلاینت SOAP را با استفاده از کتابخانه NuSOAP ایجاد کنیم تا جریان SOAP را با مثال نشان دهیم. قدم بعدی ما در ارتباط با اهمیت فایل های WSDL و اینکه چطور می توان آنها را به راحتی با استفاده از NuSOAP ایجاد کرد و اینکه چطور یک کلاینت می تواند از WSDL برای بهتر فهمیدن وب سرویس شما استفاده کند (در پست بعدی).
ساختار یک پیام SOAP:
SOAP بر پایه XML است و توسط انسان قابل خواندن می باشد اما یک طرح خاص وجود دارد که باید رعایت شود، در کد زیر یک پیام SOAP را بدون هیچ گونه داده ای مشاهده می کنید:
<?xml version="1.0"?>
<soap:Envelope
xmlns:soap="http://www.w3.org/2001/12/soap-envelope"
soap:encodingStyle="http://www.w3.org/2001/12/soap-encoding">
<soap:Header>
...
</soap:Header>
<soap:Body>
...
<soap:Fault>
...
</soap:Fault>
</soap:Body>
</soap:Envelope>
ممکن است کد بالا را به صورت یک فایل XML معمولی نگاه کنید اما آنچه که ایجاد شده است یک پیام SOAP با عنصر ریشه Envelope با فضای نام soap که http://www.w3.org/2001/12/soap-envelope در نظر گرفته می شود. صفت soap:encodingStyle، نوع داده ی استفاده شده در فایل را مشخص می کند، اما SOAP خودش شیوه کدگذاری پیش فرضی ندارد. soap:Envelope اجباری است، اما عنصر بعدی یعنی soap:Header اختیاری است و به طور معمول شامل اطلاعات مربوط به اعتبار سنجی و اداره کردن Session است. پروتکل SOAP هیچ گونه اعتبار سنجی توکاری را ارئه نمی کند اما شامل اعتبار سنجی در تگ header توسط توسعه دهنندکان می باشد.
عنصر بعدی که موردنیاز است soap:Body است که شامل پیام RPC واقعی است که خود شامل نام های متد در موارد درخواست و مقادیر برگشتی در موارد پاسخ از متد می باشد. soap:Fault که یک عنصر اختیاری است در صورت وجود هر نوع خطایی، اطلاعات وضعیت و پیغام های SOAP را نگهداری می کند که باید یک عنصر فرزند از soap:Body باشد.
حالا که مقدمات ایجاد یک پیغام SOAP را درک کردید، نگاهی به درخواست ها و پاسخ های SOAP بیندازیم. در ابتدا با درخواست SOAP شروع می کنیم.
<?xml version="1.0"?>
<soap:Envelope
xmlns:soap="http://www.w3.org/2001/12/soap-envelope"
soap:encodingStyle="http://www.w3.org/2001/12/soap-encoding">
<soap:Body xmlns:m="http://www.yourwebroot.com/stock">
<m:GetStockPrice>
<m:StockName>IBM</m:StockName>
</m:GetStockPrice>
</soap:Body>
</soap:Envelope>
در بالا یک نمونه پیام درخواست SOAP برای بدست آوردن قیمت انبار از یک شرکت خاص است. در داخل soap:Body باید به این نکته توجه داشته باشید که عنصر GetStockPrice مختص به نرم افزار است و نه یک عنصر SOAP، که تابعی روی سرور است که پارمتر "نام" را برای این درخواست فراخوانی شده دریافت می کند. StocName هم مخصوص Application است و آرگومانی برای تابع می باشد.
پیام پاسخ هم شبیه به درخواست است:
<?xml version="1.0"?>
<soap:Envelope
xmlns:soap="http://www.w3.org/2001/12/soap-envelope"
soap:encodingStyle="http://www.w3.org/2001/12/soap-encoding">
<soap:Body xmlns:m="http://www.yourwebroot.com/stock">
<m:GetStockPriceResponse>
<m:Price>183.08</m:Price>
</m:GetStockPriceResponse>
</soap:Body>
</soap:Envelope>
داخل عنصر soap:Body یک عنصر GetStockPriceResponse با فرزند Price وجود دارد که شامل داده برگشتی است. همانطور که خودتان هم حدس زدید، GetStockPriceResponse و Price مختص به خود Application می باشد.
حال که یک نمونه از درخواست و پاسخ را مشاهده کردید و ساختار پیام های SOAP را درک کردید اجازه بدهید که NuSOAP را نصب و یک کلاینت و سرور SOAP را ایجاد کنیم.
ساخت یک سرور SOAP:
آسان تر از این نمی توان SOAP را دریافت، نصب و از آن استفاده کرد. کافی است آدرس sourceforge.net/projects/nusoap را در مرورگر خود وارد کنید و پکیج را دانلود کنید و در پوشه سایت قرار دهید و از حالت فشارده خارج کنید. برای استفاده از کتابخانه کافی است که فایل nusoap.php را در کدتان فراخوانی کنید.
برای سرور قصد داریم یک سرویس را برای ارائه لیستی از محصولات بر طبق دسته بندی محصولات ارائه ایجاد کنیم. سرور باید دسته بندی را از درخواست بخواند، و به دنبال همه محصولات مطابق با آن دسته بندی باشد و لیست را در قالب CSV به کاربر برگرداند.
یک فایل PHP با نام productlist.php در پوشه ریشه با کد زیر ایجاد کنید.
<?php
require_once "lib/nusoap.php";
function getProd($category) {
if ($category == "books") {
return join(",", array(
"The WordPress Anthology",
"PHP Master: Write Cutting Edge Code",
"Build Your Own Website the Right Way"));
}
else {
return "No products listed under that category";
}
}
$server = new soap_server();
$server->register("getProd");
$server->service($HTTP_RAW_POST_DATA);
در ابتدا فایل nusoap.php را برای استفاده از کتابخانه NuSOAP، با استفاده از تابع require_once در کد فراخوانی کردیم، سپس تابع getProd تعریف شده است پس از آن یک نمونه از soap_server ایجاد شده است و تابع getProd با متد register ثبت شده است.
این واقعا همه کدهایی است که برای ایجاد یک سرور SOAP لازم است، ساده است اینطور نیست؟ در یک سناریوی واقعی شما احتمالا باید نگاهی به لیست کتابها در پایگاه داده بکنید. اگر می خواهید کارهای بیشتری را روی سرورتان انجام دهید کافی است که توابع اضافی (یا هر متدی از کلاس ها) را تعریف کنید و هر یک از آنها را به صورتی که در بالا مشاهده می کنید ثبت کنید.
ساخت کلاینت SOAP:
یک فایل PHP با نام productlistclient.php را با کدهای زیر ایجاد کنید.
<?php
require_once "lib/nusoap.php";
$client = new nusoap_client("http://localhost/nusoap/productlist.php");
$error = $client->getError();
if ($error) {
echo "<h2>Constructor error</h2><pre>" . $error . "</pre>";
}
$result = $client->call("getProd", array("category" => "books"));
if ($client->fault) {
echo "<h2>Fault</h2><pre>";
print_r($result);
echo "</pre>";
}
else {
$error = $client->getError();
if ($error) {
echo "<h2>Error</h2><pre>" . $error . "</pre>";
}
else {
echo "<h2>Books</h2><pre>";
echo $result;
echo "</pre>";
}
}
یکبار دیگر nusoap.php را با استفاده از require_once در کد فراخوانی کردیم سپس یک نمونه از از nusoap-client را ایجاد کردیم. سازنده مکان سرور SOAP که به تازگی ایجاد کردیم را برای اتصال دریافت می کند. متد getError بررسی می کند تا client بدون هیچ گونه مشکلی ایجاد شده باشد و در صورت وجود مشکل کد و پیغام خطا را نمایش می دهد.
متد call درخواست SOAP را ایجاد می کند که دارای دو آرگومان است که آرگومان اول تابع یا متد در سرور را مشخص می کند و آرگومان دوم یک آرایه انجمنی از آرگومان ها برای RPC است. خصوصیت fault و تابع getError برای بررسی و نمایش هر نوع خطایی استفاده می شود اگر هیچ خطایی وجود نداشته باشد، نتیجه تابع همان خروجی خواهد بود.
حالا نوبت اجراست، در Local Host اسکریپت client را اجرا می کنیم که باید نتایج را به صورت زیر در مرورگرتان مشاهده کنید.
شما می توانید برای بررسی و debug، این کدها را به پایین فایل productlistclient.php اضافه کنید.
echo "<h2>Request</h2>";
echo "<pre>" . htmlspecialchars($client->request, ENT_QUOTES) . "</pre>";
echo "<h2>Response</h2>";
echo "<pre>" . htmlspecialchars($client->response, ENT_QUOTES) . "</pre>";
حالا header های http و محتوی XML به خروجی اضافه شده اند.
نتیجه گیری:
در این قمست، پروتکل SOAP و قابلیت هایی که این پروتکل برای ساخت نرم افزار های سازگار، ارائه می کند را بررسی کردیم. در قسمت بعدی در ارتباط با WSDL که در مستند سازی و ساختار وب سرویس به ما کمک می کند بحث را ادامه خواهم داد.
| php | soap | web service |
